Fundamentos teológico-polí­ticos da Musica Poetica alemã

Visualizações: 100

Autores/as

  • Cassiano de Almeida Barros Universidade do Estado de Santa Catarina

DOI:

https://doi.org/10.33871/23179937.2020.8.2.11

Palabras clave:

Martinho Lutero, Musica Poetica, teologia polí­tica, educação luterana, Joachim Burmeister

Resumen

Seguindo Bourdieu (2000), assumo que a compreensão das formas simboÌlicas de representação artiÌstica depende da compreensão da "visão do mundo" proÌpria do grupo social ao qual os artistas pertencem e a partir da qual criam suas obras. Essa perspectiva, quando aplicada aos estudos dedicados aÌ€s poeÌticas musicais alemãs dos seÌculos XVI, XVII e XVIII, justifica a necessidade do resgate dos fundamentos teoloÌgico-poliÌticos dessa tradição e da elaboração de uma compreensão sobre eles. AleÌm disso, demanda o restabelecimento de homologias estruturais entre eles e os princiÌpios criativos da muÌsica, como forma de colocar em evideÌ‚ncia a natureza poliÌtica e religiosa do exerciÌcio musical, comprometido com a manutenção da ordem social, a construção do bem comum e o desiÌgnio divino. Para aleÌm do compor e executar, esse exerciÌcio implicava no compromisso de tornar o discurso musical inteligiÌvel para o puÌblico e acessiÌvel aÌ€s futuras gerações de compositores, como material para imitação.

Descargas

Los datos de descargas todavía no están disponibles.

Biografía del autor/a

Cassiano de Almeida Barros, Universidade do Estado de Santa Catarina

Cassiano Barros eÌ bacharel (2001 – MuÌsica – RegeÌ‚ncia e Cravo), mestre (2006) e doutor (2011) em MuÌsica pela Universidade Estadual de Campinas – Unicamp. Tem experieÌ‚ncia na doceÌ‚ncia no ensino superior, na formação de muÌsicos e professores de muÌsica. Dedica-se principalmente ao ensino e aÌ€ pesquisa, com eÌ‚nfase nas aÌreas da Musicologia, HistoÌria da Teoria Musical (poeÌticas antigas e retoÌrica musical), RegeÌ‚ncia e Educação Musical. Atualmente, desenvolve projeto de poÌs-doutorado no Programa de PoÌs-Graduação em MuÌsica da Universidade do Estado de Santa Catarina – Udesc com apoio da Capes. EÌ autor do livro Uma chave para a muÌsica do seÌculo XVIII, publicado pela Editora Appris em 2019. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2687-7201.

Citas

ARISTÓTELES. Ética a Nicômaco. Madrid: Alianza Editorial, 2005.

BARBOSA, Luciane Muniz Ribeiro. Estado e Educação em Martinho Lutero: a origem do direito í educação. Cadernos de Pesquisa, São Paulo, v. 41, n. 144, p. 866-885, Dec. 2011. Disponí­vel em: <http://www.scielo.br/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0100- 15742011000300012&lng=en&nrm=iso>. Acesso em: 10 Abr. 2020.

BARTEL, Dietrich. Musica Poetica – musical-rhetorical figures in German Baroque Music. Lincoln and London: University of Nebraska Press, 1997.

BOURDIEU, Pierre. O poder simbólico. Lisboa: Difel, 1989.

BOURDIEU, Pierre. As regras da arte: gênese e estrutura do campo literário. São Paulo: Companhia

das Letras, 2000.

BOURDIEU, Pierre. Questões de Sociologia. Lisboa: Fim de Século, 2003.

BURMEISTER, Joachim. Musical Poetics. New Haven & London. Yale University Press, 1993. BUTT, John. Music Education and the Art of Performance in the German Baroque. Cambridge:

Cambridge University Press, 1994.

CAMBI, Franco. História da Pedagogia. São Paulo: Fundação Editora da Unesp, 1999.

DRESSLER, Gallus. Praecepta Musicae Poeticae. Anotações não publicadas de 1563. Disponí­vel em: <http://www.chmtl.indiana.edu/tml/16th/DREPRA_TEXT.html>. Acesso em: 10 Abr. 2020.

FABER, Heinrich. Ad musicam practicam introductio, non modo praecepta, sed exempla quoque ad usum puerorum accomodata, quí m breuissime continens. Nuremberg: In Officina Johannis Montani et Ulrici Neuber, 1550. Disponí­vel em: <http://www.chmtl.indiana.edu/tml/16th/FABMUS1>. Acesso em: 14 Abr. 2020.

HANSEN, João Adolfo. Agudezas Seiscentistas e outros Ensaios. São Paulo: Editora da Universidade de São Paulo, 2019.

LISTENIUS, Nicolaus. Musica Nicolai Listenii ab authore denuo recognita multisque novis regulis et exemplis adaucta. Nuremberg: Petreius, 1549. Disponí­vel em: <http://www.chmtl.indiana.edu/tml/16th/LISMUS>. Acesso em: 03 Mar. 2020.

LUCAS, Mônica. Emulação de retóricas clássicas em preceptivas da musica poetica. Opus, Porto Alegre, v. 20, n. 1, p. 71-94, jun. 2014.

LUTERO, Martim. Da autoridade secular. São Leopoldo/RS: Sinodal, 2017a.

LUTERO, Martinho. À nobreza cristã da nação alemã acerca da reforma do estamento cristão. In: LUTERO, Martinho. Martinho Lutero: uma coletânea de escritos. São Paulo: Vida Nova, 2017b. pp. 79-92.

LUTERO. Martinho. Aos Conselhos de Todas as Cidades da Alemanha para que criem e mantenham escolas cristãs. In: LUTERO, Martinho. Obras selecionadas – volume 5. São Leopoldo: Editora Sinodal, 1995. pp. 302-325.

LUTERO, Martinho. Preface to Georg Rhau"™s Symphoniae Iucundae. In: LEHMANN, Helmut. Luther"™s Works – volume 53 – Liturgy and Hymns. Philadelphia: Fortress Press, 1979.

LUTERO, Martinho. Prefácio ao Hinário Wittenberguense de 1524. In: LUTERO, Martinho. Obras Selecionadas – volume 7 – vida em comunidade. São Leopoldo/RS: Editora Sinodal, 2016a. pp. 480-481.

LUTERO, Martinho. Prefácio ao Hinário de Babst de 1545. In: LUTERO, Martinho. Obras Selecionadas – volume 7 – vida em comunidade. São Leopoldo/RS: Editora Sinodal, 2016b. pp. 481-482.

LUTERO, Martinho. Prefácio a todos os bons hinários. In: LUTERO, Martinho. Obras Selecionadas – volume 7 – vida em comunidade. São Leopoldo/RS: Editora Sinodal, 2016c. pp. 483-484.

MANACORDA, Mario A. História da Educação – da antiguidade aos nossos dias. São Paulo: Cortez, 2010.

PEREIRA, Aires Manuel R. dos Reis. A Mousiké: das origens ao drama de Eurí­pedes. Lisboa: Fundação Calouste Gulbenkian, 2001.

SKINNER, Quentin. The foundation of modern political thought – volume II: the age of reformation. Cambridge: Cambridge University Press, 2004.

SKINNER, Quentin. As fundações do pensamento polí­tico moderno. São Paulo: Companhia das Letras. 1996.

VLASTUIN, Willem van. Sola Scriptura: The Relevance of Luther"™s Use of Sola Scriptura in De Servo Arbitrio. In: BURGER, Hans; HUIJGEN, Arnold et al (Ed.). Sola Scriptura - Biblical and Theological Perspectives on Scripture, Authority, and Hermeneutics. Boston, Leiden: Brill, 2018. pp. 243-259.

Publicado

2020-09-30

Cómo citar

Barros, C. de A. (2020). Fundamentos teológico-polí­ticos da Musica Poetica alemã. Revista Vórtex, 8(2), 11. https://doi.org/10.33871/23179937.2020.8.2.11